Halı’nın Fiyatları Neye Göre Belirlenmektedir ?

Halı Fiyatları Neye Göre Belirlenmektedir ?

Halının fiyatını belirleyen en önemli unsurlardan bir tanesi olan “Hav Ağırlığı”, m2’ye düşen elyafın / ipliğin ağırlığı ile ölçülür. Her ürünün kendine has üretim şekli vardır, halıda kullanılan ham madde yoğunluğu dışında, yaratıcılık, özel koleksiyon ürün olması ve sıra dışı kullanılan karışımlarla oluşturulmuş ipliğin özelliği ve rengi fiyatı belirlemedeki faktörlerdendir. Elyafın / ipliğin sıklığı direkt olarak halının kalıcılığını ve performansını etkiler. Hav ağırlığı fazla olan halı daha dayanıklıdır ve daha pahalıdır. Üretim metodu ve tasarım özellikleri de halının fiyatını etkileyen diğer unsurlardır.

Halının fiyatını belirleyen öğelerin en başında kullanılan ipliğin / elyafın kalitesi gelir. Aşağıda halılarda kullanılan iplik / elyaf ile ilgili bazı detay bilgiler yer almaktadır.

Elyaf – iplik: Elyaf – iplik halının temel malzemesidir. Kullanılan ipliğin cinsi ve halının yapım şekli, bir halının kalitesini belirleyen en önemli özelliklerdendir.

Bireysel tüketici açısından genel hatları ile halı seçiminde elyaf-ipliğin önemi, aşınma-yıpranma, lekelenme, statik elektrik taşıma, renk alternatifliliği vb. bir çok unsurların göz önüne alınmasında ortaya çıkmaktadır.

Halılarda kullanılan iplik-elyaf çeşitlerinin neler olduğu ve bunlara ait teknik bilgiler başlı başına ayrı bir yazı konusudur. Ancak bu yazımızda ana hatları ile sentetik elyaf çeşitleri ile birlikte yün elyafı ve halı seçiminde elyaf-ipliğin önemi hakkında bilgi vereceğiz.

Günümüzde kullanmış olduğumuz halıların büyük bir çoğunluğu sentetik elyaf / iplik ile üretilir. 4 temel sentetik elyaf / iplik çeşidi bulunmaktadır. Bunlar; Polyamid, Polipropilen (PP), Polyester ve Akrilik. Bu dört çeşit sentetik iplik birbirleriyle harmanlanabildiği gibi yün ile de harmanlanabilmekte ve alternatif elyaf / iplik çeşitleri olarak karşımıza çıkabilmektedir.

Polyamid : Günümüzün en popüler iplik çeşidi olan, yıpranmaya karşı dayanıklı, esnek, mobilyanın ağırlığına ve hareketine dirençli ve aynı zamanda göz alıcı renkler sağlayabilen bir malzemedir. Leke ve kirleri gizleyebilen bir yapıda olması nedeniyle az ya da yoğun trafiğe sahip, her türlü kullanım alanı için uygundur. Sentetik elyaflar arasında polyamid, görünümünü en iyi şekilde koruyan ve leke tutmazlık konusunda en başarılı elyaf olması nedeniyle çoğunlukla duvardan duvara halı üreticileri tarafından kullanılmakta ve ticari alanlarda tercih edilmektedir. 

Polipropilen (PP): Kolay temizlenebilirliği ile bilinmekle birlikte diğer adı olefin olan polipropilenin lekelenmelere karşı direnci polyamid den sonra gelir. Polipropilen, nem ve küfe dayanıklılığı nedeniyle hem iç hem de dış mekanlarda kullanılabilmektedir. Polipropilen iplik, dış mekan spor zeminlerde kullanılan sentetik çimlerde ve evlerde-kreşlerde bulunan oyun odalarında da kullanılmaktadır.

Diğer üç elyafa kıyasla daha ucuz olan Poliproplen boyanmaya karşı dirençli olması nedeniyle de diğer halılara nazaran mattır. Ayrıca orijinal görüntüsünü koruma süresi açısından diğerlerinden sonra göre gelir. Anti – statik olması ise poliproplenin önemli bir avantajıdır.

Polyester: Mükemmel renk berraklığına sahip olan bu iplik türü kolaylıkla temizlenebilmekte ve aynı zamanda su bazlı lekelere karşı da oldukça dirençli olmasına rağmen, tıpkı polipropilende olduğu gibi yağ bazlı lekelenmelere karşı direnci polyamide göre daha zayıftır.

Polyester de Polyamid  gibi aynı şekilde üretilir ancak aşınma direnci sıralamasında Polyamidden aşağıda yer alır. Polyester fazla esnek olamayan bir elyaftır, ıslandığı zaman sertliği bozulmaz. Polyesterin rutubeti emme oranı diğer elyaf çeşitlerine oranla çok daha düşüktür. Bu nedenle dış mekanlardaki halılarda rahatlıkla tercih edilebilir.

Akrilik: Yapısı ile yün görünümü ve hissi verebilen bir elyaf çeşidi olan akrilik, küflenmeye karşı dayanıklıdır ve güneş ışığı direnci yüksektir. Aşınma direnci Polyamid kadar olmayan Akriliğin yanmazlık / ateş direnci görünüm açısından benzediği yün elyafı-ipliği ile karşılaştırıldığında daha zayıftır. Polipropilen ve polyestere kıyasla su seven bir yapısı vardır. Akriliğin leke tutmazlık konusunda performansı diğer elyaf çeşitlerine göre daha düşüktür. Ancak renk konusunda poliproplenden daha parlaktır.

Renklendirmeye izin veren yapısı, klasik Türk Halı Kültüründe önemli yeri olan Yün Halı’ya benzer dokusu, elyaf / iplik aşamasından nihai halı oluncaya kadar ki bütündür. Üretim bandının ülkemizde ki sanayi tesisleri tarafından gerçekleştirilmesi sonucunda hammadde bolluğu ve düşük maliyeti nedeniyle Akrilik Elyafı ülkemizde ağırlıklı olarak makine halı bir başka ifade ile parça halı üreticileri tarafından yoğun olarak kullanılmaktadır.

Yün: Halı üretiminde bilinen en nitelikli elyaf olan Yün, halı elyaflarının karşılaştırılmasında bir standart oluşturmaktadır. Oldukça iyi aşınma direncine sahip olan yün bu nedenle dayanıklıdır ve ayrıca esnektir. Alev almaya da yüksek direnç gösteren bir elyaf olan yün, statik enerji üretmemektedir. Yün elyafının Leke Koruma konusundaki performansı polyamid elyafına yakındır.

Ancak yün elyafının maliyeti, kullanıcıda yumuşaklık ve konfor hissi uyandırması ve dayanıklılık konusundaki yüksek performansı nedeniyle diğer elyaf çeşitlerine göre oldukça yüksektir.

Yukarıda belirtilen 5 elyaf çeşidi değişik oranlarda birbirleriyle karıştırılabilmektedir.

Yün ve Polyamid beraber kullanıldığında çok daha güzel bir görünüm elde edildiği gibi yünün konforu ile polyamidin uzun ömürlülüğü ve lekeden korunma ömrü birleştirilmiş olmakta ve bu karışım oranlarına göre alternatif ürünler geliştirilebilmektedir.

Akrilik ve Poliproplen ya da polyamid ve poliproplen de oldukça yaygın kombinasyonlardır. Ancak bu bileşimlerin ortak özelliği ömürlerinin dirençsiz oluşlarıdır. Bu karışımların oranları ve karışımda kullanılan elyafların özellikleri, yeni ürünlerin niteliklerinin belirlenmesinde ki en önemli unsurlardır.